Travel: महाराष्ट्रातील आंतरराष्ट्रीय विमानतळ (International Airports in Maharashtra) महाराष्ट्र भारताच्या पश्चिम भागात वसलेले एक मोठे आणि प्रगत राज्य आहे. हे राज्य देशातील आर्थिक आणि सांस्कृतिक केंद्रांपैकी एक मानले जाते. पर्यटन, व्यवसाय, आणि शिक्षण या क्षेत्रात महाराष्ट्र आघाडीवर आहे. या वाढत्या मागणी आणि गरजेनुसार राज्यात आंतरराष्ट्रीय दर्जाची विमानतळंही विकसित होत आहेत.
![]() |
International Airports in Maharashtra |
महाराष्ट्रातील आंतरराष्ट्रीय विमानतळ (International Airports in Maharashtra)
1. छत्रपती शिवाजी महाराज आंतरराष्ट्रीय विमानतळ, मुंबई (Chhatrapati Shivaji Maharaj International Airport, Mumbai)
![]() |
Chhatrapati Shivaji Maharaj International Airport, Mumbai |
विशेष नोंद: हे विमानतळ 1942 पासून कार्यरत असून ते मुंबईला भारताच्या इतर प्रमुख शहरांशी आणि जगभरातील प्रमुख शहरांशी जोडते.
2. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर आंतरराष्ट्रीय विमानतळ, नागपूर (Dr. Babasaheb Ambedkar International Airport, Nagpur)
![]() |
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर आंतरराष्ट्रीय विमानतळ, नागपूर |
पूर्वी सोनेगांव विमानतळ म्हणून ओळखले जाणारे, डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हे महाराष्ट्रातील 18 विमानतळांपैकी एक आहे.
मुंबई, दिल्ली सारख्या प्रमुख शहरांसोबतच शारजा, दुबई आणि दोहा यांसारख्या आंतरराष्ट्रीय गंतव्यस्थानांशी नागपूर शहराला जोडणारी अनेक विमानसेवा या विमानतळावरून उपलब्ध आहेत.
भारतातील पहिल्या विमानतळांपैकी एक म्हणून, डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर आंतरराष्ट्रीय विमानतळ इंड्रा रडार प्रणाली सारख्या अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाने सुसज्ज आहे. दररोज सुमारे 650 विमानांची ये-जा करणारे हे विमानतळ प्रवाशांना सुरक्षित आणि आरामदायी प्रवासाचा अनुभव देते.
भारतीय नागरी उड्डयन महासंचालक कार्यालयाने नुकतेच या विमानतळाला ‘ई’ (कोड-ई) दर्जा प्रदान केला आहे. यामुळे बोईंग 777, बोईंग 747 आणि बोईंग 787 सारख्या विशाल विमानांनाही येथे उतरण्याची परवानगी मिळते.
या विमानतळावर एअर इंडियाचे एमआरओ (Maintenance, Repair and Overhaul) केंद्र देखील कार्यरत आहे. विमानांची दुरुस्ती आणि देखभाल यासाठी हे केंद्र अत्याधुनिक सुविधांनी युक्त आहे.
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हे केवळ विमानतळ नाही तर प्रगतीचे प्रतीक आहे. नागपूर शहराची वाढती उड्डाणं आणि उज्ज्वल भविष्याची दिशा दर्शवणारे हे हवाई दरवाजे आहेत.
3. लोहगाव महाराष्ट्र विमानतळ, पुणे (Lohegaon Maharashtra Airport, Pune)
![]() |
Lohegaon Maharashtra Airport, Pune |
पुणे शहराच्या ईशान्येला वसलेला, पुणे विमानतळ (PNQ) हे महाराष्ट्रातील एक व्यस्त हवाई वाहतूक केंद्र आहे. ‘लोहगाव विमानतळ’ या नावानेही ओळखले जाणारे, हे विमानतळ भारतीय वायुसेनेचेही एक महत्त्वपूर्ण वाहतूकतळ आहे.
विमानतळावरून शहरापर्यंत पोहोचण्यासाठी अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत, ज्यात टॅक्सी, बस आणि प्री-पेड टॅक्सीचा समावेश आहे. शहरापासून विमानतळापर्यंत पोहोचण्यासाठी लागणारा वेळ वाहतुकीच्या निवडीनुसार बदलू शकतो.
पुणे विमानतळ अनेक सुविधा आणि सेवांनी सुसज्ज आहे, ज्यात अनेक रेस्टॉरंट, कॅफे, दुकाने आणि विविध प्रकारच्या दुकानांचा समावेश आहे. विमानतळावर मुलांसाठी खेळणी क्षेत्र आणि मुलांसाठी पालक कक्ष देखील आहे.
पुणे विमानतळावरून अनेक देशांतर्गत आणि आंतरराष्ट्रीय विमान कंपन्यांद्वारे अनेक ठिकाणी थेट उड्डाणे उपलब्ध आहेत. हे विमानतळ भारताच्या इतर प्रमुख शहरांशी आणि जगभरातील अनेक महत्त्वपूर्ण शहरांशी उत्तम कनेक्टिव्हिटी प्रदान करते.
पुणे विमानतळावरून प्रस्थान करणारी काही प्रमुख विमान कंपन्या:
- एअर इंडिया
- इंडिगो
- स्पाइसजेट
- एअरएशिया इंडिया
- गोएयर
- विस्तारा
पुणे विमानतळावरून उपलब्ध काही प्रमुख ठिकाणांसाठी थेट उड्डाणे:
- दिल्ली
- मुंबई
- चेन्नई
- बंगळुरू
- कोलकाता
- हैदराबाद
- गोवा
- दुबई
- शारजाह
- सिंगापूर
- बँकॉक
विशेष नोंद: पुण्यातील IT आणि औद्योगिक क्षेत्राच्या विकासामुळे या विमानतळाची येथील व्यापारासाठी मोठी गरज आहे.
4. जवळील ठिकाणे (Places to Visit near the Airports)
महाराष्ट्रातील आंतरराष्ट्रीय विमानतळांपासून थोड्या अंतरावर अनेक आकर्षक पर्यटन स्थळे आहेत. विमान प्रवासापूर्वी किंवा नंतर आपण या ठिकाणांना भेट देऊ शकता.
मुंबई: गेटवे ऑफ इंडिया, छत्रपती शिवाजी महाराज वस्तु संग्रहालय, सिद्धिविनायक मंदिर, जुहू बीच, मरीन ड्राइव्ह इत्यादी.
नागपूर: रामटेक किल्ला, सीताबर्डी प्राणी उद्यान, टाडा तालाब, दीक्षाभूमि इत्यादी.
पुणे: शनिवार वाडा, आगा खान पॅलेस, सिंहगड किल्ला, लष्कराच्या बाजारपेठा, राजा राम शास्त्री तारामती इत्यादी.
5. येथे येण्यासाठी वाहतूक सोयी (Commuting to the Airports)
मुंबई: छत्रपती शिवाजी महाराज विमानतळ मुंबई शहराच्या मध्यवर्ती भागातून सुमारे २५ किलोमीटर अंतरावर आहे. मुंबई लोकांल ट्रेन, प्रीपेड टॅक्सी, कॅब्स आणि बस यांच्या सहाय्याने विमानतळापर्यंत पोहोचता येते.
नागपूर: डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हे नागपूर शहराच्या बाहेर सुमारे 7 किलोमीटर अंतरावर आहे. विमानतळापर्यंत पोहोचण्यासाठी टॅक्सी, ऑटोरिक्षा आणि बस यांची सोय उपलब्ध आहे.
पुणे: लोहगाव महाराष्ट्र विमानतळ पुणे शहराच्या बाहेर सुमारे 10 किलोमीटर अंतरावर आहे. विमानतळापर्यंत पोहोचण्यासाठी टॅक्सी, कॅब्स, पिंपरी चिंचवड बस रॅपिड ट्रान्सिट सिस्टम (BRTS) आणि पुणे महानगर परिवहन महामंडळाची (PMPML) बस सेवा उपलब्ध आहे.
6. विमानतळावरील सुविधा (Facilities at the Airports)
सर्व आंतरराष्ट्रीय विमानतळांवर विदेशी चलन विनिमय केंद्र, वाय-फाय सुविधा, दुकाने, रेस्टॉरंट्स, लाउंज, मेडिकल सुविधा इत्यादी आधुनिक सुविधा उपलब्ध आहेत. मुंबई आणि पुणे विमानतळांवर प्री-पेड टॅक्सी आणि कार भाडे सेवा उपलब्ध आहे.
7. विमानतळाची कोड्स (Airport Codes)
- छत्रपती शिवाजी महाराज आंतरराष्ट्रीय विमानतळ, मुंबई – BOM
- डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर आंतरराष्ट्रीय विमानतळ, नागपूर – NAG
- लोहهगड महाराष्ट्र विमानतळ, पुणे – PNQ
8. विमानतळाची वेबसाइट (Airport Websites)
प्रत्येक आंतरराष्ट्रीय विमानतळाची स्वतःची वेबसाइट आहे जिथून तुम्ही विमान प्रस्थान आणि आगमनाची माहिती, विमानतळाच्या सेवा, तिकिट बुकिंग इत्यादी माहिती मिळवू शकता.
छत्रपती शिवाजी महाराज आंतरराष्ट्रीय विमानतळ, मुंबई – https://en.wikipedia.org/wiki/Chhatrapati_Shivaji_Maharaj_International_Airport
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर आंतरराष्ट्रीय विमानतळ, नागपूर –
9. वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (Frequently Asked Questions – FAQs)
प्रश्न: महाराष्ट्रात किती आंतरराष्ट्रीय विमानतळ आहेत?
महाराष्ट्रात सध्या 3 आंतरराष्ट्रीय विमानतळ आहेत – छत्रपती शिवाजी महाराज आंतरराष्ट्रीय विमानतळ, मुंबई, डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर आंतरराष्ट्रीय विमानतळ, नागपूर आणि लोहهगड महाराष्ट्र विमानतळ, पुणे.
प्रश्न: महाराष्ट्रातील सर्वात मोठे आंतरराष्ट्रीय विमानतळ कोणते आहे?
उत्तर: महाराष्ट्रातील सर्वात मोठे आंतरराष्ट्रीय विमानतळ मुंबईतील छत्रपती शिवाजी महाराज आंतरराष्ट्रीय विमानतळ आहे.
प्रश्न: मी विमानतळाच्या सेवांबद्दल अधिक माहिती कोठून मिळवू शकतो?
उत्तर: प्रत्येक विमानतळाची स्वतःची वेबसाइट आहे जिथून तुम्ही विमानतळाच्या सेवांबद्दल अधिक माहिती मिळवू शकता. त्याशिवाय विमान कंपन्यांच्या वेबसाइट्सवरूनही माहिती मिळवता येते.
प्रश्न: विमानतळावर वाहतूक सोयी कशी आहे?
उत्तर: सर्व आंतरराष्ट्रीय विमानतळांवर टॅक्सी, कॅब्स आणि बस यांची सोय उपलब्ध आहे. मुंबई विमानतळावर मुंबई लोकल ट्रेन सेवाही उपलब्ध आहे.
10. Navi Mumbai International Airport (नवी मुंबई आंतरराष्ट्रीय विमानतळ)
मुंबई शहरातील वाढत्या विमान प्रवासाच्या मागणीमुळे Navi Mumbai International Airport (नवी मुंबई आंतरराष्ट्रीय विमानतळ) बांधण्यात येत आहे. हे विमानतळ उलवे येथे बांधले जात असून ते पूर्णत्वास येण्यास अजून काही वर्षे लागतील. या विमानतळाच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात एक धावपट्टी आणि टर्मिनल इमारत असेल. वाढत्या प्रवासी संख्यानुसार भविष्यात या विमानतळाचा विस्तार करण्याची योजना आहे.
11. महाराष्ट्रातील विमान परिवहन क्षेत्राचा भविष्य (Future of Aviation Sector in Maharashtra)
महाराष्ट्र हे भारतातील एक प्रमुख राज्य असून येथील विमान परिवहन क्षेत्राचा वेगान वेगाने विकास होत आहे. राज्यात आधीच कार्यरत असलेल्या आंतरराष्ट्रीय विमानतळांचा विस्तार केला जात आहे तसेच Navi Mumbai International Airport (नवी मुंबई आंतरराष्ट्रीय विमानतळ) सारख्या नवीन विमानतळांची निर्मिती केली जात आहे. यामुळे येत्या काळात महाराष्ट्र देशातील आघाडीचे विमान परिवहन केंद्र म्हणून उदयास होईल अशी अपेक्षा आहे.
12. निष्कर्ष (Conclusion)
महाराष्ट्र हे भारतातील एक प्रमुख राज्य असून येथील आंतरराष्ट्रीय विमानतळं देशाच्या आणि आंतरराष्ट्रीय व्यापार, पर्यटन आणि शिक्षण क्षेत्राशी जोडणारे महत्वाचे दुवे आहेत. वाढत्या प्रवासी संख्येमुळे या विमानतळांचा सतत विस्तार केला जात आहे. तसेच नवीन विमानतळांची निर्मिती केली जात आहे. यामुळे येत्या काळात महाराष्ट्रातील विमान परिवहन क्षेत्र आणखी गतिमान होईल यात शंका नाही.