Top 10 Places to Visit in Jaipur │ जयपुर राजस्थान पर्यटन स्थळे

Top 10 Places to Visit in Jaipur │ जयपुर राजस्थान पर्यटन स्थळे

या लेखात मी जयपुरमधील 10 सर्वोत्तम पर्यटन स्थळांबद्दल माहिती देणार आहे. या ठिकाणांमुळे तुमची जयपूर सहल अविस्मरणीय होईल.

राजस्थानची राजधानी जयपूर, ‘गुलाबी शहर’ नावाने प्रसिद्ध, आपल्या समृद्ध इतिहास, अद्भुत वास्तुकला आणि विविध संस्कृतीसाठी जगभरात प्रसिद्ध आहे. पूर्वीच्या जयपूर संस्थानाची राजधानी असलेले हे शहर इ.स. १७२८ मध्ये दुसऱ्या महाराजा जयसिंह यांनी बांधले होते. आज, जयपूर २७ लाखांहून अधिक लोकसंख्येचे शहर आहे आणि जगभरातील पर्यटकांना आकर्षित करते.

जयपूरला ‘गुलाबी शहर’ म्हणून ओळखले जाते कारण इ.स. १८७६ मध्ये महाराजा सवाई रामसिंह यांच्या स्वागतासाठी शहरातील इमारती गुलाबी रंगाने रंगवण्यात आल्या होत्या. तेव्हापासून हे शहर गुलाबी रंगाशी ओळखले जाऊ लागले.

1. हवा महल (Hawa Mahal)

जयपुरच्या हृदयभागात, हवा महल उभा आहे, जणू काही राजपूत वास्तुकलेचा मुकुटच! महाराजा सवाई प्रताप सिंह यांनी 1799 मध्ये बांधलेला हा महल, अदम्य सौंदर्याचा आणि राजेशाही भव्यतेचा प्रतीक आहे.

हवा महल हे केवळ एक सुंदर वास्तूच नाही तर त्यामागे एक मनोरंजक उद्देशही आहे. शाही महारानियांसाठी बांधलेला हा महल त्यांना रस्त्यावरील उत्सव, कार्यक्रम आणि रोजच्या जीवनाचा आनंद घेण्याची सुविधा देत होता. 953 झरोख्यांनी युक्त हा महल, जणू काही पडद्यासारखा काम करत होता, ज्यातून महाराण्ये बाहेरच्या जगाचं दर्शन घेत असत.

हवा महल हे हिंदू, राजपूत आणि इस्लामिक वास्तुकलेचा अद्भुत मिलाफ आहे. पांढऱ्या बलुकाश्मा आणि लाल वाळूच्या दगडांनी बनवलेला हा महल, जणू काही रंगांची उंच कलाकृतीच आहे. हवेतून येणारी थंडगार हवा, झरोख्यांमधून आत येऊन महालात शांतता आणि सुखद वातावरण निर्माण करते.

हवा महल हे जयपुरमधील सर्वात लोकप्रिय पर्यटन स्थळांपैकी एक आहे. हवा महलातून दिसणारे शहर आणि आजूबाजूचे दृश्य अविस्मरणीय आहे. पर्यटक हवा महलाला भेट देऊन, त्याच्या भव्य वास्तुकलेचा आणि समृद्ध इतिहासाचा आनंद घेऊ शकतात.

हवा महलला भेट देण्यासाठी माहिती:

2. सिटी पैलेस (City Palace)

इतिहास, वास्तुकला आणि फोटोग्राफी या तिन्ही गोष्टींच्या प्रेमींसाठी जयपुरमधील सिटी पॅलेस हे एक स्वर्गच आहे. जयपुर शहराचा विहंगम दृश्य पाहण्यासाठी आणि त्याच्या अद्भुत सौंदर्याचा अनुभव घेण्यासाठी हे निश्चितच एक उत्तम ठिकाण आहे.

सिटी पॅलेसमध्ये काय काय आहे?

राजसी वास्तुकला: सिटी पॅलेस हे राजवाड्यांचा एक भव्य समूह आहे ज्यामध्ये अनेक भव्य दरबार हॉल, सुंदर बाग, आणि मनमोहक तलाव आहेत. या राजवाड्याची वास्तुकला मुघल आणि राजपूत शैलींचे मिश्रण आहे.

सिटी पॅलेसला भेट देण्यासाठी टिपा

प्रवेश शुल्क: विदेशी पर्यटकांसाठी 350 रुपये आणि भारतीय नागरिकांसाठी 75 रुपये.

3. जयगढ़ किला (Jaigarh Fort)

जयगढ़ किला! हे नाव ऐकताच मनात वीरता आणि पराक्रमाची भावना जागृत होते. जयगढ़, याचा अर्थच “जीत का स्थान”. राजस्थानच्या अजमेर शहरात, आमेर किल्ल्याजवळ उंच उभे राहिलेले हे भव्य किल्ला, आपल्याला राजपूत शौर्य आणि स्थापत्यकलेचा अद्भुत नमुना दाखवते.

1726 मध्ये, जयसिंह द्वितीय यांनी मुगल सम्राट शाहजहाँ यांच्या विरोधात लढाई जिंकल्यानंतर जयगढ़ किल्ला बांधण्याचा निर्णय घेतला. 1762 मध्ये पूर्ण झालेला हा किल्ला, मुगल सैन्याशी लढण्यासाठी एक अजेय किल्ला बनवण्यासाठी बांधण्यात आला होता.

किल्ल्याची वैशिष्ट्ये:

जयवाना तोप: जयगढ़ किल्ल्याची शान म्हणजे जयवाना तोप. जगातील सर्वात मोठ्या तोपांपैकी एक असलेली ही तोप, 60 टन वजनाची आणि 22 फूट लांब आहे.

किल्ल्याला भेट कशी द्यावी:

जयगढ़ किल्ला, अजमेर शहरापासून 3 किमी अंतरावर आहे.

4. जल महल (Jal Mahal)

जल महल: मानसागर झीलमधील बहरंगी किल्ला! जयपूर शहराच्या मध्यभागी, मानसागर झीलच्या मध्यभागी, जल महल आपल्या भव्यतेने आणि सौंदर्याने सर्वांना मोहित करतो. महाराजा जय सिंह द्वितीय यांनी शिकारीसाठी बनवलेला हा किल्ला, वेळेनुसार पर्यटकांसाठी प्रसिद्ध पक्षी निरीक्षण स्थळ बनला आहे.

जल महलभोवती अनेक प्रकारचे सुंदर पक्षी आढळतात. या पक्ष्यांच्या किलबिलाटात निसर्गाचा आनंद घेणं हा एक अविस्मरणीय अनुभव आहे. लांबलचक रस्त्यांवरून चालत जात असताना शांततेचा अनुभव घेता येतो.

जल महलला भेट देण्याची योजना आखताना वेळेची काळजी घ्या कारण हे ठिकाण लवकर बंद होते.
संपूर्ण महल फिरण्यासाठी ३ ते ४ तास लागतात. जल महलला भेट द्या आणि जयपूरच्या भव्यतेचा अनुभव घ्या!

5. अल्बर्ट हॉल म्यूज़ियम (Albert Hall Museum)

जयपुर शहराच्या मध्यभागी, राम निवास उद्यानाच्या शांत कुशीत, कला आणि इतिहासाचा एक अद्भुत खजिना लपलेला आहे – अल्बर्ट हॉल संग्रहालय. राजस्थानचे सर्वात जुनं संग्रहालय असलेलं हे ठिकाण, 1887 मध्ये “भारत-अरबी शैली” मध्ये बांधण्यात आलं आणि तेव्हापासून कलाप्रेमी आणि इतिहासकारांसाठी आकर्षणाचं केंद्र बनले आहे.

महाराजा रामसिंह यांनी सुरुवातीला या इमारतीला टाउन हॉल बनवण्याचा विचार केला होता, पण दुसऱ्या माधवसिंह यांनी कला संग्रहालयासाठी जागा मंजूर करून, जयपुरच्या समृद्ध वारशाला जतन करण्याचा निर्णय घेतला.

आज, अल्बर्ट हॉल संग्रहालय हजारो कलाकृती आणि वस्तूंचं प्रदर्शन करते. प्राचीन चित्रं, कालवती कालीन दरी, हत्तीच्या दाताची कलाकृती, मौल्यवान रत्न, धातूची कामगिरी, विविध मूर्ती आणि बरेच काही या संग्रहालयात पाहण्याला मिळतं.

हे संग्रहालय केवळ कलाकृतींचा संग्रह नाही तर राजस्थानच्या इतिहास आणि संस्कृतीचं दर्शन घडवून देणारं एक अद्भुत स्थान आहे. प्रत्येक वस्तू, प्रत्येक कलाकृती राजस्थानच्या भूतकाळातील एका गोष्टीची साक्ष देते.

जयपुरला भेट देणारे पर्यटक असोत किंवा कला आणि इतिहासाची आवड असलेले स्थानिक नागरिक असोत, अल्बर्ट हॉल संग्रहालय सर्वांसाठी एक अविस्मरणीय अनुभव देते.

अल्बर्ट हॉल संग्रहालयाला भेट देण्यासाठी काही टिपा:

संग्रहालय सकाळी 9 ते सायं 5 पर्यंत खुले असते.
प्रवेश शुल्क प्रौढांसाठी ₹50 आणि मुलांसाठी ₹10 आहे.
संग्रहालयात फोटोग्राफी आणि व्हिडिओग्राफीची परवानगी नाही.
मोठ्या पिशव्या आणि बॅग आत नेण्यास अनुमती नाही.
संग्रहालयात गाइडेड टूर उपलब्ध आहेत.

अल्बर्ट हॉल संग्रहालय हे जयपुरमधील एक अमूल्य रत्न आहे. कला आणि इतिहासाची आवड असणाऱ्या प्रत्येक व्यक्तीसाठी हे एक अविस्मरणीय ठिकाण आहे.

6. चोखी धानी (Chokhi Dhani)

चोखी ढाणी: राजस्थानी संस्कृतीचा खजिना! राजस्थानच्या संस्कृतीचा अनुभव घेण्यासाठी चोखी ढाणी हे एक उत्तम ठिकाण आहे. जयपूर शहरापासून थोड्या अंतरावर असलेले हे गाव, पारंपरिक राजस्थानी जीवनशैलीचा खरा अनुभव देते.

चोखी ढाणी मध्ये काय काय आहे:

• राजस्थानी लोकसंगीत आणि नृत्य: दर संध्याकाळी तुम्हाला येथे मधुर राजस्थानी लोकसंगीत आणि नृत्याचा आनंद घेता येईल.
• कठपुतली शो: मुलांसाठी आणि मनोरंजनासाठी कठपुतली शो आयोजित केले जातात.
• ग्रामीण वातावरण: चोखी ढाणी मध्ये तुम्हाला खऱ्या राजस्थानी गावासारखे वातावरण अनुभवायला मिळेल.
• पारंपरिक भोजन: चोखी ढाणी मध्ये तुम्हाला स्वादिष्ट राजस्थानी पदार्थ मिळतील.
• हस्तकला: येथे तुम्हाला राजस्थानी हस्तकला आणि कलाकृतींचे प्रदर्शन पाहायला मिळेल.

प्रवेश शुल्क:

पारंपरिक राजस्थानी भोजन: प्रौढांसाठी ₹600, मुलांसाठी ₹350
एसी रॉयल राजस्थानी डाइनिंग: प्रौढांसाठी ₹800, मुलांसाठी ₹500

जर तुम्हाला चांगले जेवण हवे असेल तर वेळेवर या. रात्री 10:30 नंतर ते सहसा ऑर्डर घेत नाहीत. ऑक्टोबर ते मार्च हा चोखी ढाणीला भेट देण्यासाठी उत्तम काळ आहे. या काळात हवामान थंड आणि सुखद असते. जर तुम्ही राजस्थानला भेट देत असाल तर चोखी ढाणीला नक्की भेट द्या. येथे तुम्हाला राजस्थानी संस्कृतीचा खरा अनुभव घेता येईल आणि अनेक आठवणी घेऊन जाण्यासाठी मिळतील.

हे पण बघा – कोल्हापूरचे प्रसिद्ध भन्नाट वाडी हॉटेल

7. झालाना लैपर्ड कंज़रवेशन रिज़र्व (Jhalana Leopard Conservation Reserve)

जयपुर शहराच्या मध्यभागी वसलेलं झालाना लैपर्ड कंज़रवेशन रिज़र्व, अनेक वन्यजीवांसाठी नंदनवन बनून राहिलं आहे. बाघ, चीता, तेंदुए, हत्ती आणि अनेक पक्षी या अभयारण्यात विहार करतात. जयपुरला भेटीला आलेले पर्यटक येथे सफारीचा आनंद घेऊ शकतात आणि जंगलात फिरणाऱ्या तेंदुए आणि चित्त्यांचे दर्शन घेऊ शकतात.

२० चौरस किलोमीटर क्षेत्रात पसरलेलं हे अभयारण्य, प्राचीन काळापासून शिकारींचं आवडतं ठिकाण होतं. आजकाल मात्र हे अभयारण्य पर्यटकांसाठी एक अविस्मरणीय अनुभव बनून राहिलं आहे. खुली जिपमध्ये बसून निसर्गरम्य सफारीचा आनंद घेताना तुम्हाला जंगलातील विविध प्राणी जवळून पाहायला मिळतील.

सफारीचा अनुभव:

प्रवेश शुल्क: सफारीसाठी २,२०० रुपये
वेळ: सकाळी ६ ते ९ आणि दुपारी ३ ते ६
टिप: गर्दी टाळण्यासाठी आठवड्याच्या दिवसांत भेट देण्याची योजना करा.

झालाना लैपर्ड कंज़रवेशन रिज़र्व हे निसर्गाप्रेमी आणि साहसी पर्यटकांसाठी नक्कीच भेट देण्यासारखं ठिकाण आहे. जयपुरला तुमच्या पुढील सहलीत या अभयारण्याला भेट देण्याचा विसरू नका!

हे पण बघा – ताडोबा- अंधारी व्याघ्र प्रकल्प

8. जंतर मंतर (Jantar Mantar)

जंतर मंतर: खगोलशास्त्राचा अद्भुत नमुना! जयपूरमध्ये स्थित जंतर मंतर हे महाराजा सवाई जय सिंह यांनी बांधलेलं एक भव्य स्मारक आहे. १८ व्या शतकात बांधलेलं हे स्मारक ज्योतिषशास्त्र आणि खगोलशास्त्राच्या अभ्यासासाठी बांधण्यात आलं होतं. २००१ साली, युनेस्कोने याला जागतिक वारसा स्थळ मान्यता दिली.

जंतर मंतरमध्ये अनेक विशाल आणि अद्भुत यंत्रं आहेत जी वेळ, दिशा, ग्रहण आणि इतर खगोलीय घटनांचं निश्चितपणे मोजमाप करतात. या यंत्रांमध्ये सम्राट यंत्र, जय प्रकाश यंत्र, मिश्र यंत्र, राम यंत्र, दिगंश यंत्र आणि कलश यंत्र यांचा समावेश आहे.

जंतर मंतरची काही वैशिष्ट्ये:

दगडांचा कुशल वापर: हे स्मारक पूर्णपणे पत्थरांचा वापर करून बांधण्यात आलं आहे आणि त्याची बांधकाम कला अत्यंत कुशल आणि प्रभावी आहे.

विविध यंत्रं: जंतर मंतरमध्ये अनेक प्रकारची यंत्रं आहेत जी वेगवेगळ्या खगोलीय घटनांचं मोजमाप करतात.

खगोलशास्त्राचा अभ्यास: हे स्मारक ज्योतिषशास्त्र आणि खगोलशास्त्राच्या अभ्यासासाठी आणि संशोधनासाठी महत्त्वपूर्ण केंद्र होतं.

युनेस्को जागतिक वारसा स्थळ: जंतर मंतर हे भारतातील 100 हून अधिक युनेस्को जागतिक वारसा स्थळांपैकी एक आहे.

प्रवेश शुल्क:

विदेशी: प्रौढांसाठी ₹200, विद्यार्थ्यांसाठी ₹100

भारतीय: प्रौढांसाठी ₹40, विद्यार्थ्यांसाठी ₹15

वेळ: सकाळी 9:00 ते सायं 4:30 पर्यंत

कसे पोहोचावे: जंतर मंतर हे जयपूर शहराच्या मध्यभागी आहे आणि बस, टॅक्सी किंवा ऑटो रिक्षा यांसारख्या विविध वाहतुकीच्या साधनांद्वारे सहजपणे पोहोचता येतं. जवळील ठिकाणे: जंतर मंतर जवळच सिटी पॅलेस, सवाई मानसिंह टाउन हॉल आणि हवा महल सारखी अनेक प्रसिद्ध पर्यटन स्थळं आहेत.

टिपा:

• जंतर मंतर हे एक मोठं स्मारक आहे आणि त्यामध्ये अनेक यंत्रं आणि आकर्षणं आहेत. जर तुम्हाला सर्व काही पाहून घ्यायचं असेल तर तुम्हाला किमान 2-3 तास लागतील.
• जंतर मंतरला भेट देण्यासाठी सकाळचा वेळ उत्तम आहे कारण दुपारच्या वेळी गर्दी जास्त असते.
• तुम्ही जंतर मंतरला भेट देण्यासाठी मार्गदर्शकाची मदत घेऊ शकता.
• जंतर मंतरमध्ये फोटो काढण्यास परवानगी आहे, परंतु यंत्रांना स्पर्श करू नये.

जंतर मंतर हे भारतातील सर्वात प्रभावी आणि अद्भुत खगोलीय वेधशाळांपैकी एक आहे. तुम्ही जयपूरला भेट देत असाल तर जंतर मंतरला भेट देण्यास विसरू नका!

9. राज मंदिर सिनेमा (Raj Mandir Cinema)

जयपुरमध्ये, जणू काही राजेशाही काळाची आठवण करून देणारं, उभं आहे राज मंदिर चित्रपटगृह. बॉलीवुडच्या प्रत्येक चित्रपटाचा आनंद घेण्यासाठी हे जणू काही स्वर्ग आहे!

जयपूरच्या आधुनिक कलाकुसरीचा उत्तम नमुना म्हणून राज मंदिर ओळखलं जातं. ताडपत्री आणि चमकदार सितारांनी सजवलेलं छप्पर मन मोहून टाकतं. जयपुरला आलात तर राज मंदिरमध्ये चित्रपट पाहणं हा एक अविस्मरणीय अनुभव आहे. 1300 प्रेक्षकांसाठी बसण्याची व्यवस्था असलेलं हे चित्रपटगृह दशकांपासून प्रसिद्ध आहे.

प्रवेश आणि वेळ:

प्रवेश: ₹100 प्रति व्यक्ती
वेळ: सकाळी 9 ते रात्री 8 पर्यंत (रविवारी बंद)

इतिहास:

1976 मध्ये उघडलेलं राज मंदिर चित्रपटगृह जयपूरचं एक लोकप्रिय प्रतीक बनले आहे. अत्याधुनिक Dolby Atmos आणि SLS स्पीकर्ससह सुसज्ज, हे थिएटर प्रेक्षकांना अविस्मरणीय अनुभव देते.

1 जून 1976 रोजी “चरस” या चित्रपटाने राज मंदिरची सुरुवात झाली. वास्तुविशारद WM नामजोशी यांनी आर्ट मॉडर्न शैलीत (स्ट्रीमलाइन मॉडर्न किंवा लेट आर्ट डेको) हे चित्रपटगृह डिझाइन केले आहे.

मोठ्या आकार आणि भव्य मेरिंग्यू इंटीरियरसाठी प्रसिद्ध असलेलं राज मंदिर हे पर्यटन स्थळांमध्ये अग्रणी आहे आणि त्यामुळे ते नेहमीच गर्दीने भरलेलं असतं. भुरमल राजमल सुराणा समूह, जयपूरमधील एक प्रसिद्ध दागिने घर, या चित्रपटगृहाची मालकी आणि व्यवस्थापन करते.

राज मंदिर हे जयपूरचं अभिमान आहे आणि तुम्ही जयपुरला भेट देत असाल तर त्याला नक्कीच भेट द्या!

10. रामबाग पैलेस (Rambagh Palace)

जयपुरमध्ये अनेक ऐतिहासिक आणि भव्य वास्तू आहेत, आणि त्यापैकी एक म्हणजे रामबाग पैलेस. कधीकाळी राजा-महाराजांचं निवासस्थान असलेला हा राजवाडा आता जगातील सर्वोत्तम हॉटेल्सपैकी एक मानला जातो.

इतिहास:

सुरुवात: रामबाग पैलेसची सुरुवात राजा रामसिंह यांच्या नर्ससाठी बाग बनवण्यापासून झाली.

 
विकास: कालांतराने, या बागेचं रूपांतर शिकार लॉजमध्ये आणि नंतर महाराजा सवाई मानसिंह द्वितीय यांच्या मुख्य निवासस्थानात झालं.

 
आज: शेवटी, ताज समूहानं या राजवाड्याचं 5-स्टार हॉटेलमध्ये रूपांतर केलं आणि तो जयपुरमधील सर्वात लोकप्रिय पर्यटन स्थळ बनले.

समृद्ध वारसा: रामबाग पैलेस आपल्या समृद्ध इतिहास आणि राजेशाही वास्तुकलेसाठी प्रसिद्ध आहे.

 
नयनरम्य सौंदर्य: हे हॉटेल 47 एकर विस्तृत बागेमध्ये वसलेले आहे आणि त्यात सुंदर बाग, तलाव आणि फव्वारे आहेत.

 
आधुनिक सुविधा: रामबाग पैलेसमध्ये आधुनिक सुविधांसोबतच पारंपारिक राजस्थानी आतिथ्य प्रदान केलं जातं.

 
विविध आकर्षणे: हॉटेलमध्ये अनेक रेस्टॉरंट, बार, स्पा आणि स्विमिंग पूल आहेत.

रामबाग पैलेसला भेट देण्यासाठी काही टिपा:

गाइड घ्या: या राजवाड्याबद्दलच्या रोचक तथ्ये जाणून घेण्यासाठी गाइड घ्या.

 
सकाळी लवकर भेट द्या: शांत आणि निवांत वातावरणात राजवाड्याचा आनंद घेण्यासाठी सकाळी लवकर भेट द्या.

 
बागेत फिरा: रामबाग पैलेसची सुंदर बागेचा आनंद घेण्यासाठी वेळ काढा.

 
हॉटेलमध्ये जेवा: राजस्थानी आणि आंतरराष्ट्रीय खाद्यपदार्थांचा आनंद घेण्यासाठी हॉटेलमधील अनेक रेस्टॉरंटपैकी एकात जेवण करा.

प्रवेश शुल्क:

विदेशी: ₹100 प्रति व्यक्ती
भारतीय: ₹40 प्रति व्यक्ती
सकाळी 6:00 ते सायंकाळी 6:00 (सार्वजनिक भेटीसाठी)

रामबाग पैलेस हे जयपुरमधील एक अविस्मरणीय पर्यटनस्थळ आहे. आपण जयपुरला भेट देत असाल तर रामबाग पैलेसला नक्कीच भेट द्या!

जयपूर सहलीसाठी टिप्स (Tips for Your Jaipur Trip)

सर्वोत्तम वेळ (Best Time to Visit): जयपूरला भेट देण्यासाठी ऑक्टोबर ते मार्च हा सर्वोत्तम वेळ आहे. या काळात हवामान सुखद असते. उन्हाळ्यात खूप गरम असते तर पावसाळ्यात वाढलेल्या नदीच्या पाण्यामुळे काही दिवस जयपूरमधील काही ठिकाणे बंद असू शकतात.

कसे पोहोचा (How to Reach): जयपूर येथे विमानतळ आणि रेल्वे स्थानक आहे. देशातील प्रमुख शहरांमधून जयपूरसाठी विमान आणि रेल्वे सेवा उपलब्ध आहे. जयपूर शहरात फिरण्यासाठी ऑटोरिक्षा, टॅक्सी किंवा रिक्षाचा वापर करता येतो.

निष्कर्ष (Conclusion)

जयपूर हे भारतातील एक आकर्षक आणि ऐतिहासिक शहर आहे. गुलाबी रंगाच्या सुंदर वास्तूशिल्पांपासून, राजेशाही किल्ल्यांपर्यंत जयपूरमध्ये पाहण्यासारखे बरेच काही आहे. जयपूरच्या प्रत्येक कोपऱ्यात इतिहास आणि संस्कृतीची झलक दिसून येते. जर तुम्ही भारतात येत असाल तर जयपूरला भेट देणे आवश्यक आहे. जयपूरची सहल तुमच्या आयुष्यातील अविस्मरणीय अनुभव बनवेल यात शंका नाही!