पंतप्रधान नरेंद्र मोदी लोकार्पण करणार नवीन नालंदा विद्यापीठ
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आज पटना येथे नवीन नालंदा विद्यापीठाचे राष्ट्राला समर्पण करणार आहेत. या लोकार्पण सोहळ्याला 17 देशांच्या प्रमुखांची उपस्थिती राहणार असून, हा ऐतिहासिक संस्थेच्या पुनरुज्जीवनातील एक महत्त्वपूर्ण टप्पा आहे. पाचव्या ते बाराव्या शतकापर्यंत ज्ञानपीठा म्हणून प्रसिद्ध असलेल्या नालंदा विद्यापीठाने जगभरातून विद्वानांना आकर्षित केले होते.
वारसा जिवंत करणे: नवीन नालंदा विद्यापीठाचा नवा परिसर
नालंदा विद्यापीठाच्या नवीन परिसराचे लोकार्पण केवळ औपचारिक कार्यक्रम नसून, प्राचीन काळातील वारसा जिवंत करण्याचा एक प्रयत्न आहे. नालंदा हे शिक्षण आणि संशोधनाचे एक प्रमुख केंद्र होते. चीन, कोरिया, जपान, तिबेट, मंगोलिया, तुर्कस्तान, श्रीलंका आणि आग्नेय आशियासह विविध प्रदेशांमधून तेथे विद्वान येत असत.
नालंदा विद्यापीठाचा ऐतिहासिक महत्व
पाचव्या शतकात स्थापना झालेले नालंदा विद्यापीठ हे शिक्षणाच्या क्षेत्रात अग्रेसर होते. तेथे तर्कशास्त्र आणि व्याकरणापासून ते वैद्यक आणि खगोलशास्त्रापर्यंत विविध विषयांचे शिक्षण दिले जात होते. बख्तियार खिलजीच्या आक्रमणापर्यंत ते सुमारे 700 वर्षे कार्यरत होते. नवीन परिसर या प्राचीन ज्ञानपीठाची गौरव परंपरा पुन्हा जिवंत करण्याचा प्रयत्न आहे.
वास्तुशिल्पाचा चमत्कार: नवीन परिसराचे स्वरूप
नवीन नालंदा विद्यापीठाचे नवे परिसर हे पारंपारिक आणि आधुनिक वास्तुशिल्पाचा संगम आहे. जगभरातील विद्यार्थ्यांच्या विविध शैक्षणिक गरजा पूर्ण करण्यासाठी ते डिझाइन करण्यात आले आहे. आधुनिक सुविधा आणि ज्ञानाची गंगा प्रवाहित करण्यासाठी अनुकूल वातावरण येथे उपलब्ध आहे.
जागतिक शिक्षण केंद्र
नवीन परिसराच्या लोकार्पणासह, नालंदा विद्यापीठ पुन्हा एकदा जागतिक शिक्षण केंद्र बनण्याची आकांक्षा बाळगते आहे. लोकार्पण सोहळ्यात आंतरराष्ट्रीय मान्यवरांची उपस्थिती ही जागतिक सहकार्य आणि शैक्षणिक देवाण यांना प्रोत्साहन देण्यासाठी विद्यापीठाची बांधिलकी अधोरेखित करते.
प्राचीन अवशेषांना भेट: इतिहासाला आदरांजली
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांची प्राचीन नालंदा विद्यापीठाच्या अवशेषांना भेट ही त्याच्या ऐतिहासिक महत्त्वाला दिलेली आदरांजली आहे. प्राचीन विद्यापीठाचे अवशेष भारताच्या समृद्ध शैक्षणिक वारसा आणि शतकांनुरशतां ज्ञानाची ज्योत जपण्यात त्यांच्या भूमिकेचे साक्षीदार आहेत. हे भग्नावशेष आपल्याला सांगतात, भारताने शिक्षणाच्या क्षेत्रात नेहमीच अग्रगण्य भूमिका बजावली आहे.
नालंदा विद्यापीठाची भविष्यातील दिशा
पुढे जात असताना, नालंदा विद्यापीठ जागतिक शिक्षण क्षेत्रात महत्वपूर्ण भूमिका बजावणार आहे. पारंपारिक ज्ञान प्रणालींना आधुनिक शिक्षण पद्धतींशी एकत्रित करून ते अशा पदवीधरांचे शिक्षण करण्याचे लक्ष्य ठेवते आहेत जे केवळ शैक्षणिकदृष्ट्या सक्षम नसून, सांस्कृतिकदृष्ट्या जागरूक आणि सामाजिकदृष्ट्या जबाबदारही असतील.
यासाठी विद्यापीठ पुढील गोष्टींवर भर देऊ शकते:
निष्कर्ष
नवीन नालंदा विद्यापीठाच्या परिसराचे लोकार्पण या प्रतिष्ठित संस्थेच्या इतिहासात नवीन अध्याय सुरू करते. हे भारताच्या शैक्षणिक वारसाची दृढता आणि सततता आणि जागतिक शैक्षणिक सहकार्याला चालना देण्याची त्यांची बांधिलकी अधोरेखित करते. नवीन परिसर आपली दारे उघडताना, नालंदा विद्यापीठ ज्ञानाचा दीप पुन्हा ज्योतित करण्यास आणि जागतिक व्यासपीठावर बौद्धिक चळवळीचे केंद्र म्हणून पुन्हा स्थापित होण्यासाठी सज्ज आहे.
यासोबतच, इतिहासात नालंदा विद्यापीठाने बजावलेले योगदान आणि त्यांचे पुढील पाऊल यांच्याबद्दल जागृती निर्माण करण्यासाठी पुस्तके, वृत्तपत्र आणि इंटरनेटवरवर मराठीमध्ये अधिक माहिती उपलब्ध होणे गरजेचे आहे. यामुळे भारताच्या समृद्ध शैक्षणिक वारसा आणि ज्ञानाची परंपरा यांच्याबद्दल जाण जागृती निर्माण होण्यास मदत होईल.