नरनाळा किल्ला: संपूर्ण माहिती (Narnala Fort Info in Marathi)

नरनाळा किल्याचा इतिहास

नरनाळा किल्ल्याच्या इतिहासाला अनेक शतकांचा वारसा लाभला आहे. काही संदर्भांनुसार, गोंड राजवंशातील राजा नरनाळा सिंग यांनी या किल्ल्याची निर्मिती केली, तर काहींच्या मते चालुक्य राजवटीच्या काळात हा किल्ला अस्तित्वात होता. त्यानंतरच्या काळात देवगिरीचे यादव (१२वे ते १३वे शतक), खिलजी, बहामनी (१५वे शतक), इमादशाही (१५वे ते १६वे शतक), मोगल, निजामशाही (१६वे ते १७वे शतक), भोसले आणि शेवटी ब्रिटिश यांच्या ताब्यात हा किल्ला राहिला. प्रत्येक राजवटीने या किल्ल्याच्या बचावासाठी आणि राहण्यासाठी वेगवेगळी बांधकामे केली, त्यामुळे येथील वास्तुकला वैविध्यापूर्ण आहे.

स्थापत्य आणि वैशिष्ट्ये

नरनाळा किल्ला सुमारे ३३२ एकरांच्या विस्तृत क्षेत्रावर पसरला असून त्याची तटबंदी जवळपासून २४ किलोमीटर लांबी आहे. किल्ल्यावर जाण्यासाठी तीन मुख्य दरवाजे आहेत – शहानूर दरवाजा, मेहंदी दरवाजा आणि महाकाली दरवाजा. या दरवाजांवर नाजुक कोरीव काम आणि शिलालेख आढळतात.

किल्ल्याच्या आत अनेक ऐतिहासिक वास्तू आहेत. त्यापैकी काही खास वैशिष्ट्ये पुढीलप्रमाणे –

नरनाळा अभयारण्य

Image Credit – Social Media

नरनाळा किल्ला नरनाळा अभयारण्याच्या मध्यवर्ती भागात वसलेला आहे. हे अभयारण्य विविध प्रकारच्या वनस्पती आणि प्राणीजीवनाने समृद्ध आहे. वाघ, बिबटे, ससा, रानडुकरांसह विविध पक्षी आणि किडे या अभयारण्यात आढळतात.

नरनाळा किल्ल्यापर्यंत कसे पोहचायचे 

नरनाळा किल्ल्यापर्यंत पोहोचण्यासाठी अकोला हे जवळचे मोठे शहर आहे. अकोल्यापासून सुमारे ६६ किलोमीटर अंतरावर असलेल्या अकोट या तालुक्यापर्यंत गाडीने जाता येते. पुढे अकोट येथून पोपटखेड मार्गे नरनाळा किल्ल्याच्या पायथ्याशी असलेल्या शहानूर ग गावापर्यंत पोहोचता येते. शहानूर गावापासून किल्ल्यावर जाण्यासाठी दोन मार्ग आहेत.

किल्या जवळ बघण्यासारखी इतर ठिकाणे

Image Credit – Social Media

नरनाळा किल्ल्याच्या भेटीसाठी येणारे पर्यटक खालील ठिकाणांवर राहण्याची व्यवस्था करू शकतात:

महत्त्वाची सूचना

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)

अकोला हे जवळचे मोठे शहर आहे. अकोल्यापासून सुमारे ६६ किलोमीटर अंतरावर आहे.

नरनाळा किल्ल्याला भेट देण्यासाठी कोणता चांगला वेळ आहे?
नरनाळा किल्ल्याला भेट देण्यासाठी हिवाळा (ऑक्टोबर ते फेब्रुवारी) हा चांगला वेळ मानला जातो. या काळात हवामान सुखद असते. पावसाळ्याच्या दिवसात किल्ल्यावर जाणे धोकादायक ठरू शकते.

नरनाळा किल्ल्यावर राहण्याची व्यवस्था आहे का?
नरनाळा किल्ल्यावर राहण्याची सोय नाही. मात्र, किल्ल्याच्या पायथ्याशी असलेल्या शहानूर गावात काही निवासस्थाने उपलब्ध आहेत. अकोट शहरात विविध प्रकारची निवासस्थाने आढळतात. पर्यावरणाचा अनुभव घेऊ इच्छणाऱ्यांसाठी मेलघाट व्याघ्र प्रकल्पात रिसॉर्ट्स आणि निवासस्थानांची सोय आहे.

निष्कर्ष

नरनाळा किल्ला, समृद्ध इतिहास, नैसर्गिक सौंदर्य आणि रोमांचकारी ट्रेकिंग मार्गांमुळे पर्यटकांसाठी आकर्षक स्थळ आहे. निसर्गाचा आणि इतिहासाचा अनुभव घेण्यासाठी नरनाळा किल्ल्याची भेट नक्कीच आनंददायक आणि स्मरणीय ठरेल.